18 - Hristiyan

II. YAHUDA KRALLIĞI’NIN TUTSAKLIĞI (18- 25. Bölümler)

A. Kral Hizkiya (18-20. Bölümler)

Ahaz oğlu Hizkiya, yirmi dokuz yıl Yahuda krallığı yaptı (İ.Ö. 716/715 – 687/686; 2Ta.29-32; Yşa.36-39). Kendisinin, bundan önce 729/728’den 716/715’e kadar Ahaz’la birlikte krallık yaptığına inanılır.

1. Hizkiya’nın Adil Krallığı (18:1-8)

18:1-6 Hizkiya’ya Süleyman’ın yaşadığı dönemden bu yana Kutsal Kitap’ta yer alan kralların hepsinden daha çok yer ayrılmıştır. 2.Tarihler 29-32. ve Yeşaya 36-39. bölümler arasındaki benzer anlatımlar, Hizkiya’nın Tanrı’ya olan imanı aracılığıyla kazandığı ruhsal ve politik zaferleri daha iyi anlamak amacıyla okunmalıdırlar.

Hizkiya tahta geçtiğinde Yahuda neredeyse bütünüyle Asur yönetimi altındaki bir köle eyaletti. Krallığı sırasında büyük düzeltmeler yapıldı. Hizkiya, zinanın tüm şekillerine karşı savaş ilan etti ve Çölde Sayım 21’deki tunç yılanı ve putperest tapınma yerlerini yok etti (Çünkü İsrail halkı tunç yılan için buhur yakmıştı). Hizkiya Nehuştan adındaki tunç yılanı da parçaladı. Rab Tanrı’ya güveni tamdı. Hizkiya bu konuda diğer kralların önünde yer alıyordu. Yoşiya ise, kötülük yapanları ülkeden kovma konusunda en dikkatli krallardan biriydi (23:24,25).

18:7,8 Sonunda Hizkiya Asur boyunduruğuna karşı başkaldırdı. Gözcü kulelerinden surlu kentlere kadar Filistliler’i her yerde bozguna uğrattı.

2. Samiriye’nin Ele Geçirilmesi (18:9-12)

Bu paragraf, Asurlular tarafından Samiriye’nin ele geçirilişini tekrar ele alır. Belki de o tarihlerde Hizkiya’nın karşılaştığı tehdidin önemini vurgulamak amacıyla kaydedilmiştir. 9 ve 10. ayetler arasındaki zıtlık, vurgulama amacıyla kaydedilmiştir. Yahudiler’in yılın bir bölümünü, bir yıl olarak saydıkları gerçeğiyle açıklanır. Samiriye’nin kuşatılması Hizkiya’nın krallığının dördüncü yılının sonunda başladı, beşinci yıl boyunca sürdü ve altıncı yılın ilk yarısında sona erdi (Bu nedenle kuşatmanın “üç yıl” sürdüğü yazılmıştır). Yukarıda sözü edilen bu iki kralın ortak yönetimi İ.Ö. 725-722 yılları arasında gerçekleşmiş olmalıdır.

3. Sanherib’in Yahuda’yı kuşatması (18:13-16)

Asur o sıralarda kendi sıkıntılarıyla uğraşıyordu. II.Sargon ölmüştü ve Babil başkaldırmıştı. Sargon’dan sonra tahta geçen Sanherib, İ.Ö. 701’den sonra Filist ve Fenike’ye saldırdı. Sanherib, tarihinde Yahuda’nın 46 surlu kentini ve 2.000 insanını tutsak aldığını iddia eder. Hizkiya ona, başkaldırısının yanlış olduğunu belirten ve onu aşağılayan bir haber gönderdi. O da kendisine yaklaşık on buçuk ton gümüş ve bir ton altın ödeyerek Yeruşalim’i saldırıdan korudu. O tarihlerde Sanherib, Mısır yolu üzerinde, Yeruşalim’in güneybatısındaki Lakiş Kenti’ndeydi.

4. Sanherib’in Yahuda’yı İkinci Kez Kuşatması (18:17 – 19:34)

18:17-19 Daha sonra Hizkiya Yeruşalim’in surlarını onararak kenti güçlendirmeye başladı (2Ta.32:5). Belki de bu olayın haberlerini alan Asur Kralı, ordu komutanlarını Yeruşalim’e göndererek kentin koşulsuz teslim olmasını talep etti. Üç Yahudi komutan, Asur temsilcilerini karşılamak ve taleplerini öğrenmek için kent dışına çıktılar. Asurlu temsilciler arasında başkomutan, askeri danışman ve komutan bulunuyordu. Bu görevlilerin orijinal askeri unvanları şöyleydi: Tartan, Rab-Saris ve Rab-Şake. Bu ifadeler gerçek isimler değildirler. ¹

18:20-25 Rab-Şake İbrani dilini kullanarak onları aşağılayan bir biçimde konuştu. Önce, Hizkiya’nın Yeruşalim’in surlarına duyduğu güvenle alay etti. Daha sonra Hizkiya’nın Asur’a karşı Mısır’dan yardım istediğini bildiğini açıkladı ve Mısır’a, “Kırık kamış değnek” diyerek alay etti (21. ayet). Üçüncü olarak da, Yahuda’nın Rab’be güvenemeyeceğini söyledi, çünkü Hizkiya tüm tapınma yerlerini ve sunaklarını ortadan kaldırmıştı. Rab-Şake, bunların Rab’be tapınılan yerler olmadıklarının farkında değildi! Daha sonra bahse girmeyi önerdi; eğer Hizkiya aynı sayıda binici sağlayabilirse, Yahuda’ya 2.000 at verecekti. Yahuda’da bu kadar süvari bulunmamaktaydı, Rab-Şake alay etti ve atlı araba ve biniciler için Mısır’a bağımlı olduklarını söyledi. Sonunda Rab-Şake, Rab’bin, Asur’u Yahuda’yı yok etmek için gönderdiğini bildirdi.

18:26,27 Yahudi komutanlar Rab-Şake’ye bundan sonraki konuşmalarını Aramice yapmasını söylediler. Aramice, İbranice’den daha çok kullanılan diplomatik bir dildi. Böylesine kibirli bir konuşmanın, duvarın üstünde dinleyen Yahudi halkının moralini bozacağından korkmaktaydılar. Ama Rab-Şake halkın işitmesini ve başlarına gelecek olan felaketten haberdar olmasını isteyerek Yahudi komutanları dinlemedi.

18:28-37 Rab-Şake, doğrudan halka hitap ederek, Hizkiya’nın kendilerini Rab’bin kurtaracağını söyleyerek aldatmasına izin vermemeleri konusunda onları uyardı. Eğer teslim olurlarsa, kendilerine geçici olarak Yeruşalim’de yaşama ayrıcalığı bağışlanacaktı. Sonra Asur Kralı Mısır’a düzenlediği seferden döndüğünde, onları kendi ülkeleri gibi bir ülkeye –Asur’a– götürecekti. Hiçbir oymağın ilahı, ulusları Asur’un elinden kurtaramamıştı; kendi tanrılarından bunu nasıl yapmasını bekleyebilirlerdi? Üç Yahudi komutan, cesaretleri kırılmış olarak Hizkiya’ya geri dönerken, duvarın üstündeki halk sessizce oturup kaldı.

Kutsal Kitap

1 İsrail Kralı Ela oğlu Hoşeanın krallığının üçüncü yılında Ahaz oğlu Hizkiya Yahuda Kralı oldu.
2 Hizkiya yirmi beş yaşında kral oldu ve Yeruşalimde yirmi dokuz yıl krallık yaptı. Annesi Zekeriyanın kızı Aviyaydı.
3 Atası Davut gibi, o da RABbin gözünde doğru olanı yaptı.
4 Alışılagelen tapınma yerlerini kaldırdı, dikili taşları, Aşera putlarını parçaladı. Musanın yapmış olduğu Nehuştan adındaki tunç yılanı da parçaladı. Çünkü İsrailliler o güne kadar ona buhur yakıyorlardı.
5 Hizkiya İsrailin Tanrısı RABbe güvendi. Kendisinden önceki ve sonraki Yahuda kralları arasında onun gibisi yoktu.
6 RABbe çok bağlıydı, Onun yolundan ayrılmadı, RABbin Musaya vermiş olduğu buyrukları yerine getirdi.
7 RAB onunla birlikteydi. Yaptığı her işte başarılı oldu. Asur Kralına karşı ayaklandı ve ona kulluk etmedi.
8 Gazze ve çevresine, gözcü kulelerinden surlu kentlere kadar her yerde Filistlileri bozguna uğrattı.
9 Hizkiyanın krallığının dördüncü yılında -İsrail Kralı Ela oğlu Hoşeanın krallığının yedinci yılı- Asur Kralı Şalmaneser Samiriyeye yürüyerek kenti kuşattı.
10 Kuşatma üç yıl sürdü. Sonunda Samiriyeyi ele geçirdiler. Hizkiyanın krallığının altıncı yılı, İsrail Kralı Hoşeanın krallığının dokuzuncu yılında Samiriye alındı.
11 Asur Kralı İsraillileri Asura sürerek Halaha, Habur Irmağı kıyısındaki Gozana ve Med kentlerine yerleştirdi.
12 Çünkü Tanrıları RABbin sözünü dinlememişler, Onun antlaşmasını ve RABbin kulu Musanın buyruklarını çiğnemişlerdi. Ne kulak asmışlar, ne de buyrukları yerine getirmişlerdi.
13 Hizkiyanın krallığının on dördüncü yılında Asur Kralı Sanherib, Yahudanın surlu kentlerine saldırıp hepsini ele geçirdi.
14 Yahuda Kralı Hizkiya, Lakiş Kentindeki Asur Kralına şu haberi gönderdi: ‹‹Suçluyum, üzerimden kuvvetlerini çek, ne istersen ödeyeceğim.›› Asur Kralı Yahuda Kralı Hizkiyayı üç yüz talantfç gümüş ve otuz talant altın ödemekle yükümlü kıldı.
15 Hizkiya RABbin Tapınağında ve kral sarayının hazinelerinde bulunan bütün gümüşü ona verdi.
16 Daha önce yaptırmış olduğu RABbin Tapınağının kapılarıyla kapı pervazlarının üzerindeki altın kaplamaları da çıkarıp Asur Kralına verdi.
17 Asur Kralı başkomutan, askeri danışman ve komutanını büyük bir orduyla Lakişten Yeruşalime, Kral Hizkiyaya gönderdi. Yeruşalime varan ordu Çırpıcı Tarlası yolunda, Yukarı Havuzun su yolunun yanında durdu.
18 Haber gönderip Kral Hizkiyayı çağırdılar. Saray sorumlusu Hilkiya oğlu Elyakim, Yazman Şevna ve devlet tarihçisi Asaf oğlu Yoah Asurluları karşılamaya çıktı.
19 Komutan onlara şöyle dedi: ‹‹Hizkiyaya söyleyin. ‹Büyük kral, Asur Kralı diyor ki: Güvendiğin şey ne, neye güveniyorsun?
20 Savaş tasarıların ve gücün olduğunu söylüyorsun, ama bunlar boş sözler. Kime güveniyorsun da bana karşı ayaklanıyorsun?
21 İşte sen şu kırık kamış değneğe, Mısıra güveniyorsun. Bu değnek kendisine yaslanan herkesin eline batar, deler. Firavun da kendisine güvenenler için böyledir.
22 Yoksa bana, Tanrımız RABbe güveniyoruz mu diyeceksiniz? Hizkiyanın Yahuda ve Yeruşalim halkına, yalnız Yeruşalimde, bu sunağın önünde tapınacaksınız diyerek tapınma yerlerini, sunaklarını ortadan kaldırdığı Tanrı değil mi bu?›
23 ‹‹Haydi, efendim Asur Kralıyla bahse giriş. Binicileri sağlayabilirsen sana iki bin at veririm.
24 Mısırın savaş arabalarıyla atlıları sağlayacağına güvensen bile, efendimin en küçük rütbeli komutanlarından birini yenemezsin!
25 Dahası var: RABbin buyruğu olmadan mı saldırıp burayı yıkmak için yola çıktığımı sanıyorsun? RAB, ‹Git, o ülkeyi yık› dedi.››
26 Hilkiya oğlu Elyakim, Şevna ve Yoah, ‹‹Lütfen biz kullarınla Aramice konuş›› diye karşılık verdiler, ‹‹Çünkü biz bu dili anlarız. Yahudi dilinde konuşma. Surların üzerindeki halk bizi dinliyor.››
27 Komutan, ‹‹Efendim bu sözleri yalnız size ve efendinize söyleyeyim diye mi gönderdi beni?›› dedi, ‹‹Surların üzerinde oturan bu halka, sizin gibi dışkısını yemek, idrarını içmek zorunda kalacak olan herkese gönderdi.››
28 Sonra ayağa kalkıp Yahudi dilinde bağırdı: ‹‹Büyük kralın, Asur Kralının söylediklerini dinleyin!
29 Kral diyor ki, ‹Hizkiya sizi aldatmasın, o sizi benim elimden kurtaramaz.
30 RAB bizi mutlaka kurtaracak, bu kent Asur Kralının eline geçmeyecek diyen Hizkiyaya kanmayın, RABbe güvenmeyin.
31-32 Hizkiyayı dinlemeyin.› Çünkü Asur Kralı diyor ki, ‹Teslim olun, bana gelin. Böylece ben gelip sizi zeytinyağı ve bal ülkesi olan kendi ülkeniz gibi bir ülkeye -tahıl ve yeni şarap, ekmek ve üzüm dolu bir ülkeye- götürene kadar herkes kendi asmasından, kendi incir ağacından yiyecek, kendi sarnıcından içecek. Yaşamı seçin, ölümü değil. RAB bizi kurtaracak diyerek sizi aldatmaya çalışan Hizkiyayı dinlemeyin.
33 Ulusların ilahları ülkelerini Asur Kralının elinden kurtarabildi mi?
34 Hani nerede Hamanın, Arpatın ilahları? Sefarvayimin, Hena ve İvvanın ilahları nerede? Samiriyeyi elimden kurtarabildiler mi?
35 Bütün ülkelerin ilahlarından hangisi ülkesini elimden kurtardı ki, RAB Yeruşalimi elimden kurtarabilsin?› ›› halk (bkz. 2Kr.17:24,31).
36 Halk sustu, komutana tek sözle bile karşılık veren olmadı. Çünkü Kral Hizkiya, ‹‹Karşılık vermeyin›› diye buyurmuştu.
37 Sonra saray sorumlusu Hilkiya oğlu Elyakim, Yazman Şevna ve devlet tarihçisi Asaf oğlu Yoah giysilerini yırttılar ve gidip komutanın söylediklerini Hizkiya’ya bildirdiler.

1. KJV, belirli konuları atlayarak, bunların uygun isimler olduğu görüntüsünü verir.