II. YAHUDA KRALLIĞI’NIN TUTSAKLIĞI (18- 25. Bölümler)A. Kral Hizkiya (18-20. Bölümler)Ahaz oğlu Hizkiya, yirmi dokuz yıl Yahuda krallığı yaptı (İ.Ö. 716/715 – 687/686; 2Ta.29-32; Yşa.36-39). Kendisinin, bundan önce 729/728’den 716/715’e kadar Ahaz’la birlikte krallık yaptığına inanılır. 1. Hizkiya’nın Adil Krallığı (18:1-8)18:1-6 Hizkiya’ya Süleyman’ın yaşadığı dönemden bu yana Kutsal Kitap’ta yer alan kralların hepsinden daha çok yer ayrılmıştır. 2.Tarihler 29-32. ve Yeşaya 36-39. bölümler arasındaki benzer anlatımlar, Hizkiya’nın Tanrı’ya olan imanı aracılığıyla kazandığı ruhsal ve politik zaferleri daha iyi anlamak amacıyla okunmalıdırlar. Hizkiya tahta geçtiğinde Yahuda neredeyse bütünüyle Asur yönetimi altındaki bir köle eyaletti. Krallığı sırasında büyük düzeltmeler yapıldı. Hizkiya, zinanın tüm şekillerine karşı savaş ilan etti ve Çölde Sayım 21’deki tunç yılanı ve putperest tapınma yerlerini yok etti (Çünkü İsrail halkı tunç yılan için buhur yakmıştı). Hizkiya Nehuştan adındaki tunç yılanı da parçaladı. Rab Tanrı’ya güveni tamdı. Hizkiya bu konuda diğer kralların önünde yer alıyordu. Yoşiya ise, kötülük yapanları ülkeden kovma konusunda en dikkatli krallardan biriydi (23:24,25). 18:7,8 Sonunda Hizkiya Asur boyunduruğuna karşı başkaldırdı. Gözcü kulelerinden surlu kentlere kadar Filistliler’i her yerde bozguna uğrattı. 2. Samiriye’nin Ele Geçirilmesi (18:9-12)Bu paragraf, Asurlular tarafından Samiriye’nin ele geçirilişini tekrar ele alır. Belki de o tarihlerde Hizkiya’nın karşılaştığı tehdidin önemini vurgulamak amacıyla kaydedilmiştir. 9 ve 10. ayetler arasındaki zıtlık, vurgulama amacıyla kaydedilmiştir. Yahudiler’in yılın bir bölümünü, bir yıl olarak saydıkları gerçeğiyle açıklanır. Samiriye’nin kuşatılması Hizkiya’nın krallığının dördüncü yılının sonunda başladı, beşinci yıl boyunca sürdü ve altıncı yılın ilk yarısında sona erdi (Bu nedenle kuşatmanın “üç yıl” sürdüğü yazılmıştır). Yukarıda sözü edilen bu iki kralın ortak yönetimi İ.Ö. 725-722 yılları arasında gerçekleşmiş olmalıdır. 3. Sanherib’in Yahuda’yı kuşatması (18:13-16)Asur o sıralarda kendi sıkıntılarıyla uğraşıyordu. II.Sargon ölmüştü ve Babil başkaldırmıştı. Sargon’dan sonra tahta geçen Sanherib, İ.Ö. 701’den sonra Filist ve Fenike’ye saldırdı. Sanherib, tarihinde Yahuda’nın 46 surlu kentini ve 2.000 insanını tutsak aldığını iddia eder. Hizkiya ona, başkaldırısının yanlış olduğunu belirten ve onu aşağılayan bir haber gönderdi. O da kendisine yaklaşık on buçuk ton gümüş ve bir ton altın ödeyerek Yeruşalim’i saldırıdan korudu. O tarihlerde Sanherib, Mısır yolu üzerinde, Yeruşalim’in güneybatısındaki Lakiş Kenti’ndeydi. 4. Sanherib’in Yahuda’yı İkinci Kez Kuşatması (18:17 – 19:34)18:17-19 Daha sonra Hizkiya Yeruşalim’in surlarını onararak kenti güçlendirmeye başladı (2Ta.32:5). Belki de bu olayın haberlerini alan Asur Kralı, ordu komutanlarını Yeruşalim’e göndererek kentin koşulsuz teslim olmasını talep etti. Üç Yahudi komutan, Asur temsilcilerini karşılamak ve taleplerini öğrenmek için kent dışına çıktılar. Asurlu temsilciler arasında başkomutan, askeri danışman ve komutan bulunuyordu. Bu görevlilerin orijinal askeri unvanları şöyleydi: Tartan, Rab-Saris ve Rab-Şake. Bu ifadeler gerçek isimler değildirler. 1 18:20-25 Rab-Şake İbrani dilini kullanarak onları aşağılayan bir biçimde konuştu. Önce, Hizkiya’nın Yeruşalim’in surlarına duyduğu güvenle alay etti. Daha sonra Hizkiya’nın Asur’a karşı Mısır’dan yardım istediğini bildiğini açıkladı ve Mısır’a, “Kırık kamış değnek” diyerek alay etti (21. ayet). Üçüncü olarak da, Yahuda’nın Rab’be güvenemeyeceğini söyledi, çünkü Hizkiya tüm tapınma yerlerini ve sunaklarını ortadan kaldırmıştı. Rab-Şake, bunların Rab’be tapınılan yerler olmadıklarının farkında değildi! Daha sonra bahse girmeyi önerdi; eğer Hizkiya aynı sayıda binici sağlayabilirse, Yahuda’ya 2.000 at verecekti. Yahuda’da bu kadar süvari bulunmamaktaydı, Rab-Şake alay etti ve atlı araba ve biniciler için Mısır’a bağımlı olduklarını söyledi. Sonunda Rab-Şake, Rab’bin, Asur’u Yahuda’yı yok etmek için gönderdiğini bildirdi. 18:26,27 Yahudi komutanlar Rab-Şake’ye bundan sonraki konuşmalarını Aramice yapmasını söylediler. Aramice, İbranice’den daha çok kullanılan diplomatik bir dildi. Böylesine kibirli bir konuşmanın, duvarın üstünde dinleyen Yahudi halkının moralini bozacağından korkmaktaydılar. Ama Rab-Şake halkın işitmesini ve başlarına gelecek olan felaketten haberdar olmasını isteyerek Yahudi komutanları dinlemedi. 18:28-37 Rab-Şake, doğrudan halka hitap ederek, Hizkiya’nın kendilerini Rab’bin kurtaracağını söyleyerek aldatmasına izin vermemeleri konusunda onları uyardı. Eğer teslim olurlarsa, kendilerine geçici olarak Yeruşalim’de yaşama ayrıcalığı bağışlanacaktı. Sonra Asur Kralı Mısır’a düzenlediği seferden döndüğünde, onları kendi ülkeleri gibi bir ülkeye –Asur’a– götürecekti. Hiçbir oymağın ilahı, ulusları Asur’un elinden kurtaramamıştı; kendi tanrılarından bunu nasıl yapmasını bekleyebilirlerdi? Üç Yahudi komutan, cesaretleri kırılmış olarak Hizkiya’ya geri dönerken, duvarın üstündeki halk sessizce oturup kaldı. |
Kutsal Kitap
1 İsrail Kralı Ela oğlu Hoşeanın krallığının üçüncü yılında Ahaz oğlu Hizkiya Yahuda Kralı oldu. |
1. KJV, belirli konuları atlayarak, bunların uygun isimler olduğu görüntüsünü verir.